Кабельнең структурасы гади кебек тоела, чынлыкта, аның һәр компонентының үз мөһим максаты бар, шуңа күрә кабель җитештергәндә һәр компонент материалын җентекләп сайларга кирәк, шул рәвешле бу материаллардан ясалган кабельнең эш вакытында ышанычлылыгын тәэмин итү өчен.
1. Үткәргеч материалы
Тарихи яктан, электр кабельләре өчен кулланылган материаллар бакыр һәм алюминий булган. Натрий да кыска вакыт эчендә сынап каралган. Бакыр һәм алюминийның электр үткәрүчәнлеге яхшырак, һәм бер үк токны үткәргәндә бакыр күләме чагыштырмача азрак була, шуңа күрә бакыр үткәргечнең тышкы диаметры алюминий үткәргечнекеннән кечерәк. Алюминий бәясе бакырга караганда күпкә түбәнрәк. Моннан тыш, бакырның тыгызлыгы алюминийныкыннан зуррак булганлыктан, ток үткәрүчәнлеге бер үк булса да, алюминий үткәргечнең кисемтәсе бакыр үткәргечнекеннән зуррак, ләкин алюминий үткәргеч кабель барыбер бакыр үткәргеч кабельнекеннән җиңелрәк.
2. Изоляция материаллары
Күп санлы электр кабельләре куллана алырлык күп изоляция материаллары бар, хәтта 100 елдан артык уңышлы кулланылып килгән технологик яктан өлгергән импрегнацияләнгән кәгазь изоляция материаллары да бар. Бүгенге көндә экструдирланган полимер изоляциясе киң таралган. Экструдирланган полимер изоляция материалларына PE (LDPE һәм HDPE), XLPE, WTR-XLPE һәм EPR керә. Бу материаллар термопластик һәм термосетик. Термопластик материаллар җылытылганда деформацияләнә, ә термосетик материаллар эш температурасында үз формаларын саклый.
2.1. Кәгазь изоляциясе
Эшли башлаганда, кәгазь изоляцияләнгән кабельләр аз гына йөк күтәрә һәм чагыштырмача яхшы хәлдә тотыла. Шулай да, электр кулланучылар кабельне барган саен югарырак йөк күтәрә баралар, башлангыч куллану шартлары хәзерге кабель ихтыяҗларына туры килми, димәк, башлангыч яхшы тәҗрибә кабельнең киләчәктәге эшләвен күрсәтә алмый. Соңгы елларда кәгазь изоляцияләнгән кабельләр сирәк кулланыла.
2.2.ПВХ
ПВХ әле дә түбән вольтлы 1 кВ кабельләр өчен изоляция материалы буларак кулланыла һәм шулай ук тышлык материалы булып тора. Ләкин, кабель изоляциясендә ПВХ куллану тиз арада XLPE белән алыштырыла, ә тышлык куллану тиз арада сызыклы түбән тыгызлыклы полиэтилен (LLDPE), урта тыгызлыклы полиэтилен (MDPE) яки югары тыгызлыклы полиэтилен (HDPE) белән алыштырыла, һәм ПВХ булмаган кабельләрнең яшәү циклы чыгымнары түбәнрәк.
2.3. Полиэтилен (ПЭ)
Түбән тыгызлыктагы полиэтилен (LDPE) 1930-нчы елларда эшләнгән һәм хәзерге вакытта ул аркылы бәйләнгән полиэтилен (XLPE) һәм суга чыдам агач аркылы бәйләнгән полиэтилен (WTR-XLPE) материаллары өчен нигез сумала буларак кулланыла. Термопластик халәттә полиэтиленның максималь эш температурасы 75 ° C тәшкил итә, бу кәгазь изоляцияләнгән кабельләрнең эш температурасыннан (80 ~ 90 ° C) түбәнрәк. Бу проблема аркылы бәйләнгән полиэтилен (XLPE) барлыкка килү белән хәл ителде, ул кәгазь изоляцияләнгән кабельләрнең хезмәт температурасына туры килә яки аннан да артып китә ала.
2.4.Кросс-бәйләнешле полиэтилен (XLPE)
XLPE - түбән тыгызлыктагы полиэтиленны (LDPE) аркылы бәйләүче матдә (мәсәлән, пероксид) кушу юлы белән ясалган термосет материалы.
XLPE изоляцияләнгән кабеленең максималь үткәргеч эш температурасы 90 ° C, артык йөкләнеш сынауы 140 ° C кадәр, ә кыска ялганыш температурасы 250 ° C кадәр җитәргә мөмкин. XLPE бик яхшы диэлектрик үзенчәлекләргә ия һәм 600 В - 500 кВ көчәнеш диапазонында кулланылырга мөмкин.
2.5. Су үткәрми торган агач. Кросс-байланышлы полиэтилен (WTR-XLPE)
Су агачы күренеше XLPE кабеленең хезмәт итү вакытын кыскартачак. Су агачы үсешен киметүнең күп ысуллары бар, ләкин иң еш кабул ителгән ысулларның берсе - су агачы үсешен тоткарлау өчен махсус эшләнгән изоляция материалларын куллану, ул су үткәрми торган агач аркылы бәйләнгән полиэтилен WTR-XLPE дип атала.
2.6. Этилен пропилен каучугы (ЭПР)
ЭПР - этилен, пропилен (кайвакыт өченче мономер) һәм өч мономерның сополимеры этилен пропилен диен каучугыннан (ЭПДМ) ясалган термосет материалы. Киң температура диапазонында ЭПР һәрвакыт йомшак булып кала һәм яхшы коронага чыдамлыкка ия. Ләкин ЭПР материалының диэлектрик югалтуы XLPE һәм WTR-XLPEга караганда күпкә югарырак.
3. Изоляция вулканизациясе процессы
Кросс-бәйләү процессы кулланылган полимерга хас. Кросс-бәйләү полимерларын җитештерү матрица полимерыннан башлана, аннары катнашма формалаштыру өчен стабилизаторлар һәм кросс-бәйләүчеләр өстәлә. Кросс-бәйләү процессы молекуляр структурага күбрәк тоташу нокталары өсти. Кросс-бәйләүдән соң, полимер молекуляр чылбыры эластик булып кала, ләкин тулысынча сыек эремәгә әйләнеп булмый.
4. Үткәргечләрне саклаучы һәм изоляцияләүче саклау материаллары
Электр кырын тигезләү һәм кабель изоляцияләнгән үзәктәге электр кырын тоту өчен үткәргечнең һәм изоляциянең тышкы өслегенә ярымүткәргеч экранлау катламы сыгылып чыгарыла. Бу материал кабельнең экранлау катламына кирәкле диапазонда тотрыклы үткәрүчәнлеккә ирешү өчен инженерлык класслы углерод кара материалын үз эченә ала.
Бастырып чыгару вакыты: 2024 елның 12 апреле