Заманча электр системаларында югары вольтлы кабельләр мөһим роль уйный. Шәһәрләрдәге җир асты электр челтәрләреннән алып таулар һәм елгалар аша ерак араларга кадәр югары вольтлы кабельләр электр энергиясен нәтиҗәле, тотрыклы һәм куркынычсыз тапшыруны тәэмин итә. Бу мәкаләдә югары вольтлы кабельләргә кагылышлы төрле технологияләр, шул исәптән аларның төзелеше, классификациясе, җитештерү процессы, эш үзенчәлекләре, урнаштыру һәм хезмәт күрсәтү тирәнтен өйрәнеләчәк.
1. Югары вольтлы кабельләрнең төп структурасы
Югары вольтлы кабельләр, нигездә, үткәргечләрдән, изоляция катламнарыннан, экранлау катламнарыннан һәм саклагыч катламнардан тора.
Үткәргеч ток үткәрү каналы булып тора һәм гадәттә бакыр яки алюминийдан ясала. Бакыр яхшы үткәрүчәнлеккә һәм сыгылучанлыкка ия, ә алюминий чагыштырмача арзан һәм авырлыгы җиңел. Бу үткәргечләр, гадәттә, сыгылучанлыкны арттыру өчен күп җепле борылган чыбыклар рәвешендә була.
Изоляция катламы югары вольтлы кабельнең төп өлеше булып тора, ул ток агып чыгуны булдырмауда һәм үткәргечне тышкы дөньядан аеруда роль уйный. Гадәти изоляция материалларына кросс-байланышлы полиэтилен (XLPE), майлы кәгазь һ.б. керә. XLPE бик яхшы электр үзлекләренә, җылылыкка чыдамлыкка һәм механик ныклыкка ия, һәм хәзерге югары вольтлы кабельләрдә киң кулланыла.
Экранлау катламы эчке һәм тышкы экранлауга бүленә. Эчке экранлау электр кырын бердәм итү һәм җирле разрядның изоляция катламына зыян китерүен булдырмау өчен кулланыла; тышкы экранлау тышкы электромагнит кырының кабельгә комачаулавын киметә ала, шулай ук кабельнең тышкы дөньяга электромагнит йогынты ясавына юл куймый.
Саклаучы катлам, нигездә, кабельне механик зыян, химик коррозия һәм су үтеп керү кебек тышкы факторларның зыяныннан саклый. Ул гадәттә металл бронядан һәм тышкы тышлыктан тора. Металл броня механик ныклык бирә ала, ә тышкы тышлык су үткәрми һәм коррозиягә каршы функцияләргә ия.
2. Югары вольтлы кабельләрнең классификациясе
Көчәнеш дәрәҗәсенә карап, югары көчәнешле кабельләрне урта көчәнешле кабельләргә (гадәттә 3-35 кВ), югары көчәнешле кабельләргә (35-110 кВ), ультра югары көчәнешле кабельләргә (110-500 кВ) һәм ультра югары көчәнешле кабельләргә (500 кВ тан югарырак) бүлергә мөмкин. Төрле көчәнешле кабельләр конструкция конструкциясе, изоляция таләпләре һ.б. буенча аерылып тора.
Изоляция материаллары ягыннан караганда, югарыда телгә алынган XLPE кабельләреннән һәм майлы кәгазь кабельләреннән тыш, этилен-пропилен каучук кабельләре дә бар. Майлы кәгазь кабельләренең тарихы озын, ләкин югары хезмәт күрсәтү чыгымнары һәм башка сәбәпләр аркасында алар әкренләп XLPE кабельләре белән алыштырыла. Этилен пропилен каучук кабеле яхшы сыгылмалылыкка һәм һава торышына чыдамлыкка ия, һәм кайбер махсус очраклар өчен яраклы.
3. Югары вольтлы кабель җитештерү процессы
Югары вольтлы кабель җитештерү - катлаулы һәм нечкә процесс.
Үткәргечләр җитештерү өчен башта бакыр яки алюминий чималны сузарга, бөтерергә һәм башка процессларны үтәргә кирәк, бу үткәргечнең үлчәм төгәллеген һәм механик үзлекләрен тәэмин итү өчен кирәк. Бөрү процессы вакытында үткәргечнең үткәрүчәнлеген яхшырту өчен җепләрнең җепләрен тыгыз урнаштырырга кирәк.
Изоляция катламын экструзияләү - төп адымнарның берсе. XLPE изоляция катламы өчен XLPE материалы югары температурада экструзияләнә һәм үткәргечкә тигез итеп урала. Экструзия процессы барышында изоляция катламының сыйфатын һәм калынлыгын тигезләү өчен температура, басым һәм экструзия тизлеге кебек параметрлар катгый контрольдә тотылырга тиеш.
Экранлау катламы гадәттә металл чыбык үрү яки металл тасма белән төреп ясала. Эчке һәм тышкы экраннарны җитештерү процессы бераз аерылып тора, ләкин икесе дә экранлау катламының бөтенлеген һәм яхшы электр тоташуын тәэмин итәргә тиеш.
Ниһаять, саклагыч катлам җитештерү металл броня җәюне һәм тышкы тышлыкны чыгаруны үз эченә ала. Металл броня кабельгә нык урнашырга тиеш, ә тышкы тышлыкны чыгару күбекләр һәм ярыклар кебек кимчелекләрсез шома тышкы кыяфәтне тәэмин итәргә тиеш.
4. Югары вольтлы кабельләрнең эш үзенчәлекләре
Электр эшчәнлеге ягыннан, югары вольтлы кабельләр югары изоляциягә каршы торучанлыкка, түбән диэлектрик югалтуларга һәм яхшы вольтлы каршылыкка ия булырга тиеш. Югары изоляциягә каршы тору ток агып чыгуны нәтиҗәле рәвештә булдырмаска ярдәм итә, түбән диэлектрик югалтулар тапшыру вакытында электр энергиясе югалтуны киметә, ә яхшы вольтлы каршылык кабельнең югары вольтлы мохиттә куркынычсыз эшләвен тәэмин итә.
Механик үзлекләр ягыннан кабель җитәрлек тарту ныклыгына, бөкләнү радиусына һәм бәрелүгә каршы торырга тиеш. Урнаштыру һәм куллану вакытында кабель сузылуга, бөкләнүгә һәм тышкы көч йогынтысына дучар булырга мөмкин. Механик үзлекләр җитәрлек булмаса, кабельгә зыян китерү җиңел.
Җылылык сыйфаты да мөһим аспект булып тора. Кабель эш вакытында, бигрәк тә югары йөкләнеш астында эшләгәндә, җылылык чыгара. Шуңа күрә кабель яхшы җылылыкка чыдам булырга һәм билгеле бер температура диапазонында изоляциянең искерүе кебек проблемаларсыз нормаль эшләргә тиеш. XLPE кабеле чагыштырмача яхшы җылылыкка чыдам һәм югары температураларда озак вакыт эшли ала.
5. Югары вольтлы кабельләрне урнаштыру һәм хезмәт күрсәтү
Урнаштыруга килгәндә, беренче чиратта, кабель салу юлы акылга сыярлык һәм куркынычсыз булуын тәэмин итү өчен юлны планлаштыру кирәк. Салу процессында кабельнең артык сузылуын, бөгелүен һәм агып чыгуын булдырмаска кирәк. Озын араларга кабель салу өчен, гадәттә, төзелешкә ярдәм итү өчен кабель конвейерлары кебек җиһазлар кулланыла.
Кабель тоташтыруларын җитештерү урнаштыру процессында төп звено булып тора. Тоташтыргычның сыйфаты кабельнең эшләү ышанычлылыгына турыдан-туры йогынты ясый. Тоташтыргычлар ясаганда, кабельне чистартырга, тоташтырырга һәм изоляцияләргә кирәк. Тоташтыргычның электр һәм механик үзлекләре таләпләргә туры килүен тәэмин итү өчен, һәр адым процесс таләпләренә катгый туры китереп башкарылырга тиеш.
Югары вольтлы кабельләрнең озак вакыт тотрыклы эшләве өчен техник хезмәт күрсәтү бик мөһим. Даими тикшерүләр кабельнең тышкы кыяфәте яки тышчасы бозылганмы-юкмы икәнен тиз арада ачыкларга мөмкинлек бирә. Шул ук вакытта, кайбер сынау җиһазлары кабельнең изоляция сыйфатын һәм өлешчә разрядлануын тикшерү өчен дә кулланылырга мөмкин. Проблемалар табылса, аларны вакытында ремонтларга яки алыштырырга кирәк.
6. Югары вольтлы кабельләрнең ватылуы һәм ачыклануы
Югары вольтлы кабельләрнең еш очрый торган ватылуларына изоляция ватылу, үткәргечнең өзелүе һәм тоташуның җимерелүе керә. Изоляциянең җимерелүе изоляциянең искерүе, өлешчә разряд яки тышкы артык көчәнеш аркасында килеп чыгарга мөмкин. Үткәргечнең өзелүе гадәттә механик тышкы көч яки озак вакытлы артык йөкләнеш аркасында килеп чыга. Тоташуның җимерелүе тоташуны җитештерү процессының начар булуы яки эш вакытында көчле җылыну аркасында килеп чыгарга мөмкин.
Бу җитешсезлекләрне ачыклау өчен күп ачыклау ысуллары бар. Өлешчә разрядны ачыклау - еш кулланыла торган ысул. Кабельдә өлешчә разряд нәтиҗәсендә барлыкка килгән сигналны ачыклау аша, кабель эчендә изоляция җитешсезлекләре бармы-юкмы икәнен ачыкларга мөмкин. Чыдамлык көчәнешен тикшерү кабельнең чыдамлык көчәнеше сыйдырышлыгын ачыкларга һәм изоляция проблемаларын табарга мөмкин. Моннан тыш, инфракызыл термик сурәтләү технологиясе кабель өслегендәге температура бүленешен ачыклый ала, шуның белән кабельдә җирле артык кызу кебек проблемалар бармы-юкмы икәнен ачыкларга мөмкин.
7. Электр системаларында югары вольтлы кабельләрнең кулланылышы һәм үсеш тенденциясе
Энергия системаларында югары вольтлы кабельләр шәһәр электр челтәрен үзгәртүдә, зур электр станцияләренең чыгу линияләрендә, су асты кабельләрен тапшыруда һәм башка өлкәләрдә киң кулланыла. Шәһәр электр челтәрләрендә, мәйдан чикләнгән булу сәбәпле, җир асты кабельләрен куллану урынны экономияләргә һәм шәһәрнең матурлыгын яхшыртырга мөмкин. Зур электр станцияләренең чыгу линияләре ерактагы подстанцияләргә электр энергиясен тапшыру өчен югары вольтлы кабельләр куллануны таләп итә. Су асты кабельләрен тапшыру диңгез аша электр энергиясен тапшыруны гамәлгә ашырырга һәм утраулар һәм яр буе районнары өчен тотрыклы электр белән тәэмин итәргә мөмкин.
Энергия технологияләренең өзлексез үсеше белән югары вольтлы кабельләр дә үсеш тенденцияләрен күрсәтте. Беренчесе - югарырак вольтлы кабельләрне тикшерү, эшләү һәм куллану. Ерак араларга электр тапшыруга ихтыяҗ арту белән, ультра югары вольтлы кабельләрне эшләү игътибар үзәгендә булачак. Икенчесе - кабельләрнең интеллекты. Кабельгә сенсорларны һәм башка җиһазларны интеграцияләү аша кабельнең эш торышын реаль вакыт режимында күзәтеп барырга һәм җитешсезлекләр турында кисәтүгә ирешергә мөмкин, шуның белән кабельнең эш ышанычлылыгын арттырырга мөмкин. Өченчесе - экологик яктан чиста кабельләр эшләү. Кешеләрнең әйләнә-тирә мохитне саклауга таләпләре арткан саен, аз пычранган, кабат эшкәртелә торган кабель материалларын тикшерү һәм эшләү киләчәктәге үсеш юнәлеше булачак.
Бастырып чыгару вакыты: 2024 елның 24 сентябре